Scherpe foto!
SCHER-PE-FO-TO!
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat 87% van de fotografen scherpte het belangrijkste aspect van ‘een goede foto’ vinden (u mag zelf het onderzoek vinden en doorsturen naar de reactie, zodat we deze wilde claim kunnen onderbouwen).
Hoe dan ook, voor veel fotografen is een scherpe foto enorm belangrijk. Voor de duidelijkheid moeten we eerst definiëren waar dan die scherpte in te vinden is.
1. goed geplaatste focus
2. optische scherpte
3. contrast scherpte
4. bewegings(on)scherpte
Om op een logische wijze deze lijst af te werken kijken we eerst naar beweginsonscherpte. Onscherpte ja, want dat is het gedeelte wat het meest opvalt. Fotografie werkt op de principe van gecontroleerde tijdsopname. Hoe langer de tijd duurt van de opname, hoe waziger het beeld wordt. Dit gegeven heeft absoluut invloed op onze scherpte beleving. Hierbij worden de positieve scherpte eigenschappen van het objectief teniet gedaan.
Zoals je hieronder kan zien is de train een waas geworden, ofwel onscherp.
Contrast scherpte is voortkomend uit harde contrasten in beeld. Ondanks dat het beeld optisch niet helemaal scherp is, krijg je door de harde contrasten beleving van een scherpe foto. Zo kan je zien dat die foto hieronder eigenlijk niet scherp is. Er is behoorlijk wat ruis en de scherptediepte veld is erg smal. Door het harde contrast ervaar je de foto echter niet als onscherp. Je krijgt nog steeds de detaillering mee en door de harde afscheidingen voelt de foto scherp en knisperig aan.
En in het volgende stuk over de plaatsing van focus gaan we eindelijk over de optische scherpte schrijven… poehoe, dat duurde even.
Optische scherpte gaat daadwerkelijk over hoeveel detaillering een objectief kan weergeven en of er verstorende lenseigenschappen meespelen zoals chromatische aberraties. Maar hoe scherp een objectief projecteert is een belangrijke punt en de reden waarom er zoveel prijs verschil zit tussen lage en hoge kwaliteit objectieven.
Een optisch onscherpe foto herken je doordat de randen van objecten zachtjes verlopen en je de echt fijne details van texturen bijvoorbeeld niet goed kan waarnemen. Onscherpe objectieven hebben vaak ook een wat doffer kleur en zwakkere contrast weergave.
Lijkt scherp …maar is het niet
Lijkt scherp …en is scherp
Dus… voor iedereen helder?
Het belangrijkste vraag is uiteraard, moet het beeld ook echt scherp zijn en zo wel moet het dan over het hele beeld zijn. De plaatsing van de focus, dat war scherp in beeld is, is vaak juist belangrijker dan dat het beeld echt haarscherp is. Die onscherpte is een krachtige communicatie middel in je fotografische arsenaal. Door bewust om te gaan met waar je de scherpte plaatst (of juist zelfs helemaal weghaalt) leid je de blik naar je onderwerp of creëer je verbindingen in de foto die de kijker anders niet of moeilijk uit zichzelf zou maken. Het kan ook gebruikt worden om bepaalde sfeer te benadrukken of contrasten te vergroten. In sommige gevallen is het juist de jacht naar een bepaalde ‘onscherpte’ kenmerk in een objectief in plaats van de ultieme scherpte. Dit is echt afhankelijk van je doel en de eisen die aan de foto hangen. Ja, scherpte is ontzettend belangrijk, maar onscherpte ook. Het belangrijkste is om te weten hoe je scherpte ontstaat en dat je er bewust mee omgaat.
Algehele soft focus maakt het beeld dromerig terwijl het beeld nog steeds leesbaar blijft De aandacht is door de focus plaatsing op de uitstekende benen gericht, doordat de auto nog herkenbaar blijft kan de situatie geplaatst worden Alles is scherp om het contrast in textuur harder te maken Het aandacht is op het gezicht gericht doordat er zowel selectieve focus plaatsing als beweging onscherpte toegepast is Het softfocus maakt het beeld met de oplichtende ogen surrealistisch Door de zware korrel wordt het beeld minder scherp wat de zware atmosfeer aansterkt Door de zachte focus die alleen bij het puntje van de roos scherp wordt geeft een mooi en bijna abstract effect Het aandacht gaat naar de camera en de achtergrond leidt niet af door zijn wazigheid Alles is scherp om de locatie goed te kunnen verbinden met het onderwerp en sfeer De groezelige sfeer wordt aangesterkt door het vage en spookachtige verloop van scherpte naar onscherpte door de dubbele belichting En dit is gewoon feest der onscherpte die zijn eigen punt bevestigd
Optisch onscherpe objectief met bewust onscherpte plaatsing op een hoog korrelig film met weinig contract
Scherpte word overschat bij nieuws foto’s is het niet zo belangrijk , bij portret des te meer . Maar de boodschap van de foto is niet afhankelijk van de scherpte