Boudoir fotografie krijgt soms nog wel de bijsmaak dat het vooral gluren naar vrouwen in sexy ondergoed is. Het is echter veel meer dan dat als het op het juiste manier wordt gedaan. De persoon die gefotografeerd wordt, model of niet, wordt op zijn best en krachtigst neergezet. Deze ervaring kan soms belangrijker voor het model zelf zijn dan de foto die het oplevert. Hierover gingen we met Ronda Harris in gesprek. Zij is een portret en boudoir fotografe uit Atlanta. Jaren lang lid van Professional Photographers of America en sinds kort woonachtig in Den Haag.
Waarom koos je voor pin-up en boudoir fotografie?
Ik was altijd al aangetrokken tot vintage dingen. Toen ik nog een kind was bleef ik vaak tot drie uur ‘s nachts wakker om naar oude films te kijken. Bing Cosby, Bob Hope, Frank Sinatra, oude musicals en dergelijken. Ik groeide op in Los Angeles, rond de film industrie, wat mij mogelijk beïnvloed heeft. Ik had een liefde voor vintage en die ben ik nooit kwijtgeraakt en raakte zo dus gefascineerd met pin-up. Een van de eerste fotografen waar ik echt op verliefde werd was Ryan Armrust van Boudoir Louisville’s. Hij is mijn eerste idool. Ik begon hierom als een pin-up fotograaf. Dit forceerde mij om onmiddellijk belichting te leren, dus ik ben eigenlijk achterstevoren begonnen. Door de moeilijke dingen eerst te leren. Hiernaast is het ook een genre wat mij erg aanspreekt aangezien iedereen pin-up kan doen.
Bedoel je dat iedereen een pin-up model kan zijn?
Ja, dat kan aangezien het meer vergevingsgezind is voor mensen van alle verschillende vormen, maten, kleuren en achtergronden. Het is leuk, kleurrijk en poppy. Als je terugdenkt en kijkt naar de pin-ups van de jaren vijftig zijn het afbeelding van hoe vrouwen er daadwerkelijk uit zien. Niet zoals de modellen van tegenwoordig die je bij fashion shows ziet. Ik wil niet zeggen dat het ene beter is dan de andere, maar ik voel wel dat deze genre zichzelf een bredere variatie van vrouwen verwelkomt. Vanaf het begin was ik al geinterestreerd in hoe ik pin-up kon gebruiken om vrouwen kracht te geven en zich mooi te voelen, en daar is later boudoir ook bijgekomen. Om ze te helpen in de transitie van de alledaagse mediocriteit naar de schoonheid en gevoel zoals een filmster dat heeft. Zoals een pin-up! Niet voor iemand anders, maar voor hun zelf. Echte empowerment.
Pin-up zelf is vaak het registreren van schoonheid, maar jij hebt het over kracht geven, over empowerment. Wat is het verschil?
Als iemand het heeft over mooi zijn, schoonheid, dan merk ik dat ze het vaak hebben over oppervlakkige dingen. Zoals ‘oh, wat zit je haar mooi’ of ‘dat is toffe make-up en die schoenen zijn geweldig.’ Je bent dan mooi volgens de voorschriften van de samenleving. Dit tegenover wat empowement betekent. De kracht hebben om op je eigen voorwaarden schoonheid uit te stralen, waarbij het ‘niet uitmaakt’ hoe je eruitziet of wat je boodschap is. Er zijn ook veel gradaties binnen pin-up, van de echt kleurrijke, sugar pop Doris Day stijl naar de grungy, punkachtige. Het neemt veel vormen aan en biedt daar die kracht ook uit. Dit zie ik ook als ik naar mijn klanten kijk. Zo kwam een vrouw bij mij langs voor een sessie die aangevallen was toen ze nog een student was. Dit was een zeer traumatische ervaring voor haar en hierdoor sloot ze delen van haar zelf af. Hierdoor belande ze op een mentale plek waarbij ze haarzelf niet waardig en zeker niet mooi vond. Ze bleef zich ook altijd voor alles verontschuldigen, bijna alsof ze voor haar eigen bestaan verontschuldigde. Dat was haar realiteit. Tijdens de shoot was er een moment dat ze ontzettend emotioneel werd en begon te huilen. Dit was omdat ze haar eigen reflectie zag in het objectief van mijn camera. Ze herkende die mooie vrouw niet die ze toen zag. Ze zei ze haarzelf voor het eerst echt mooi vond en dat het echt voor haar zelf was. Niet voor haar man, haar ouders, maar voor haar zelf. De shoot met mij gaf haar kracht om dit te zien en mee te maken. Toen begreep ik dit voor het eerst en dit werd alleen verder uitgediept toen ik met al die verschillende vrouwen ging werken. Veel mensen kijken naar boudoir en denken dat het alleen maar rondrennen is in je ondergoed. Maar weet je hoe moeilijk het is voor een vrouw die denkt dat ze niet mooi is om in de spiegel te kijken? Niet alleen als ze even snel een blik werpt erin voordat ze naar werk gaat, maar zeker op het moment dat ze haar haar doet, iets moois aantrekt om zichzelf voor te bereiden voor zo een shoot. Hierom begon ik met pin-up, niet alleen omdat ik denk het leuk en kleurrijk is, maar omdat er meer achter zit. Het kan echt therapeutisch zijn. Niet dat ik wil zeggen dat ik beter ben dan therapie, maar het doet echt wat met die vrouwen. Zo had ik ook een vrouw die meegesleurd werd door een vriendin van haar. Zij had er echt geen zin in, vond het alleen maar ijdelheid en onzin. Alles deed ze met tegenzin. Drie uur later huppelden ze echter samen de deur uit, stuiterend als skippyballen en blij als een kind in de snoepwinkel. Die norse meid was volledig verdwenen. Dus er is iets wat in de studio gebeurt. Die vrouwen zien wie ze echt zijn. Vaak onderdrukken ze dat omdat ze het niet geloven of omdat de mensen om hun heen het niet geloven. Ze krijgen nu de ruimte om zichzelf te zijn, om hun eigen stem te horen in plaats van de gene die alleen maar negativiteit over hun uitspuwt.
Voel je je zelf ook krachtiger door het fotograferen van deze vrouwen?
Door aan de andere kant van de camera te staan voel ik niet het zelfde soort kracht denk ik. Ik ben wel ontroerd door hun reacties en voel me daar ook goed door. Het is de beste bonus die je kan krijgen. Die connectie en de reacties die ontstaan door de ervaringen, de feedback en het wow-moment met de blik op hun gezicht als ze de foto’s te zien krijgen. Iemand z’n mond letterlijk open zien vallen en emotioneel worden. Ik kan het niet eens beschrijven wat het met me doet. Ik weet niet of ’empowering’ het beste woord voor mij is, het is eerder gerechtigheid.
Wat is de rol van de fotograaf, van jou, in het proces om tot die momenten en foto’s te komen?
Eerlijk gezegd voel ik mezelf niet eens een fotograaf. Ik voel me eerder een bemiddelaar die mensen helpt om die mentale plaats te bereiken, waar ze ervaren hoe ze over zichzelf denken en ik heb toevallig dan een camera. Maar de manier waarop ik dat moment faciliteer is door mensen zichzelf comfortabel genoeg te laten voelen. Hierom heb ik ook altijd een consultatie vooraf zodat ik die persoon echt leer kennen. Ik ben niet iemand die als een fastfood keten werkt. Je komt bij mij niet binnen waarbij je vraagt om een cheesburger en je dezelfde krijgt als honderden voor en na jou. Ik vind het belangrijk om echt tijd met mensen te spenderen, te weten wat hun motivatie is en waarom ze hun foto laten nemen. Die behoefte wil ik bevredigen. Die consultatie kan in de studio of bijvoorbeeld in een café waar ik ze persoonlijke vragen kan stellen over hun zelf, over waar ze wel en niet comfortabel over zijn. Zo gebeurt het vaak dat mensen die binnenkomen voor alleen een headshot uiteindelijk blijven voor een complete portret sessie. Er zijn ook een paar die zeggen dat ze nog nooit over boudoir hebben nagedacht, maar het wel willen proberen. Van mij moet het niet, maar je neem toch een pakket af voor een bepaalde tijd en dan kan je net zo goed wat lingerie in je koffer gooien voor het geval dat je er zin in krijgt. Maar die eerste consultatie is belangrijk want je neemt dan tijd voor de persoon zelf. Ten eerste het laten merken dat ze het echt waar zijn, dat ik een uur voor je neem zonder kosten berekening puur om jou te leren kennen. Ik kan ook jou niet fotograferen zonder te weten met wie ik werk, dat is een basis voor mij.
Is dit misschien ook een excuus om mensen te leren kennen, of gaat het nog steeds uiteindelijk over fotografie?
In het context van portret fotografie zijn die twee volgens mij onafscheidelijk. Het is geen binaire antwoord voor mij. Het ‘excuus om’ heeft voor mij ook een negatieve klank. Het suggereert een geheime agenda. Zoals creepy oudere fotografen die jonge meisjes vragen om te fotograferen bij hun thuis. Ik heb geen excuus nodig. Ik hou van mooie foto’s maken en voor mij is iedereen waardig om geportretteerd te worden. Iedereen is mooi ongeacht wat dan ook. Vrouwen, mannen, dieren… iedereen.
Wat is belangrijker, menselijke of technische vaardigheden?
Dat is een moeilijke en weet je waarom? Omdat ik zo veel nadruk leg op de menselijke vaardigheden, maar tegelijkertijd ben ik fervent voor de technische. Het is een schande dat er fotografen rondlopen die geld vragen terwijl ze echt niet goede fotografen zijn. Het is gewoon niet netjes te verwoorden. Ze zijn niet goed en ze hebben geen respect voor de industrie, voor de klanten en voor zichzelf doordat ze niet de vaardigheden en kennis op doen die nodig is voordat ze naar buiten stappen. Iedereen moet ergens beginnen, daar wil ik ook niet als een snob over doen en ik ben ook zeker niet de beste fotograaf die er rondloopt. Maar ik heb veel in mijn vaardigheden en kennis geïnvesteerd en ik heb echt een persoonlijke afkeer naar mensen die afsnijden en vals spelen om maar het geld te kunnen pakken voordat ze het verdiend hebben. Dus wat de vaardigheden betreft, voor mij zijn ze even belangrijk, maar als ik toch echt een naar voren moet schuiven zijn het toch de technische vaardigheden. Hoe hoog ik de persoonlijke aanpak bij mij in het vaandel staan, op het einde van de dag moet je het met je technische vaardigheden klaar kunnen spelen. Zeker als je mensen er voor laat betalen. Dus doe onze industrie een plezier en zorg dat je goed bent in wat je doet.
Wat voor een meerwaarde heeft die kwaliteit voor de klant?
Ik moet zeggen, ik ben meer gericht op een kieskeurigere klandizie. Ik doe niet mee aan de race naar de bodem zoals de talloze ‘ik heb een camera voor kerst gekregen’ fotografen doen. Ik doe geen shoot and burn waarbij je slechts de digitale files toegestuurd krijgt. Het gaat bij mij om de persoonlijke dienstlevering en de beleving. Al zie ik dat de trend juist die lage service is hier. Dat zeggen ook veel mensen tegen mij, het is wat het is. Door mijn consultatieve benadering kan ik me richten op een luxere klandizie, en ik zou het ook niet anders willen doen. Ja, het kost meer tijd, maar het is het zeker waard. Nog in Amerika zocht ik persoonlijk al mijn leveranciers uit voor de levensgrote portretten. Dat is het andere ding ook. Levensgrote portretten. Niet alleen het ‘hier heb je je printje op 10x15cm. Ik doe niet eens zo klein drukken. Kleinste wat ik heb is 20×25 in een passe-partout van 27×35. Hiermee wil ik mensen ook aanmoedigen om in de foto’s te leven. Ik wil dat ze dat moment liefhebben. Ik wil dat die moeder net zo lang stopt met de afwas dat ze haar portret kan laten nemen zodat haar kinderen een archief kwaliteit foto van haar hebben zodat ze generaties later nog steeds herinnerd kan worden. Mijn bedrijf heet dan ook Cherrish Portrait Art. Heb het moment lief en geef het door. Dat is de reden waarom ik niet digitaal aflever. Want wat ga je dan doen, die USB-stick aan de muur hangen? Nee, ik ga je helpen met het proces om de kunst voor aan je muur te selecteren zodat er nog generaties van genoten kan worden. Toen ik begon deed ik ook aan shoot and burn omdat ik ook niet beter wist. Maar ik heb een foto van mijn moeder geërfd vanuit de jaren zestig. Ze was toen een jaar of vijfentwintig en die foto heeft zo een enorme waarde voor mij. Zo heb ik ook een foto van mijn dochter. Al is ze nu ouder, die foto geeft een fantastische moment in tijd weer. Ik heb nog meer foto’s van haar, maar nou en. Het is kunst. Besta in foto’s want je bent zelf ook een kunstwerk en je verdient het om op de grootste muren tentoongesteld te worden in je volle glorie. Waarom zou je niet in jezelf investeren en in de herinneringen voor je kinderen en geliefden. Veel mensen denken daar niet aan. Het is veel vluchtiger. *SNAP* en het is vierentwintig uur later weer verdwenen. Dus vertraag een beetje en leef in de foto aan je muur. Het klinkt cliché, maar het is waar. Als mensen praten over wat ze zouden redden als hun huis afbrandde dan hebben ze het ook niet over hun tv of meubels, maar over hun foto’s. Mensen weten dit nog wel ergens, maar psychologisch gezien vergeten ze het door al de technologie die ze bij zich dragen. Iedereen denk dat hun telefoon er altijd zal zijn terwijl ze elke twee jaar een nieuwe halen en het moment dat de cloud even wegvalt is het helemaal zoek.
Het gaat jou dus ook om de beleving van fotografie?
Ja, ik hou ervan om met mensen een connectie te leggen. Het brengt me ontzettend veel plezier als ze gelukkiger de studio verlaten dan dat ze binnenkwamen. Het is grappig om te zeggen als een fotograaf dat de foto’s slechts bijzaak zijn, maar dat zijn ze bijna wel. Je zou ook met een telefoon een plaatje kunnen schieten en dan heb je ook een foto en daar staat moederlief dan ook op. Maar je komt naar de studio, krijg champagne geserveerd en wordt de hele dag verwend. Je bent een koningin voor een dag waarbij je met iemand praat die je echt begrijpt en begeleidt door alle ongemakken die je mogelijk voor de camera voelt en de blokkades die je mogelijk moest overwinnen überhaupt naar de studio te komen. Dit geldt niet alleen voor vrouwen, maar ook voor mannen. Zij worden vaak over het hoofd gezien. Ze moeten stoer en hard zijn. Ze mogen nagenoeg geen gevoelens hebben en daarbij worden ze zo tekort gedaan. We zijn allemaal mensen. Mijn ideale klant is iemand die op een hoger niveau vertrekt dan waarop die binnenkwam en dat we tijdens dat proces ook geweldige foto’s hebben gemaakt. Dat we samen kunnen zitten en zijn verhalen bespreken en dat tot leven kunnen brengen in de foto’s.
Het werk van Ronda Harris kan je vinden bij Cherrish Portrait Art en Pink Lotus Pinups
Lees ook het artikel met Ronda over de verhouding tussen het Amerikaanse en het Nederlandse boudoir fotografie wereld