1De nifty-fifty, plastic fantastic ofwel de 50mm f/1.8 die nagenoeg elke camera fabrikant voor een prikkie aanbiedt. In die koosnaampjes schuilt een stukje waarheid. Het zijn objectieven die (zeker voor de prijs) fantastisch kunnen zijn, echter worden ze vaak verkocht als een portretobjectief. Sterker nog, als een ideaal portretobjectief, want je kan met scherpte diepte spelen en met de crop factor kom je uit op ongeveer 70 á 80mm, wat het bereik is voor natuurlijke ogende portretten.
Het klink mooi en logisch, maar het is helaas gebaseerd op lariekoek, of zoals een oude leermeester van mij mooi verwoorde; het is gel*l van een dronken aardbei. Dit komt door de misvatting rondom wat cropfactor nou daadwerkelijk betekent. Croppen betekent bijsnijden. Het beeld van je objectief wordt dus ‘bijgesneden’ doordat de sensor kleiner is dan een full frame sensor waarvoor het objectief is gemaakt. Dit bijsnijden heeft echter geen effect op de optische eigenschappen van je objectief en dan al helemaal niet op de beeldvorming zoals je hieronder kan zien…excuses voor de minimale verschillen, maar als je het niet ziet dan .
Full Frame 50mm Crop 50mm Full Frame 70mm Crop 70mm
Om het iets simpeler te zeggen, de vertekening van een 50mm zal de zelfde blijven ongeacht of je crop of full frame gebruikt, waardoor een gezicht nog steeds iets boller zal staan. De omgeving om je model heen zal ook ruimer tekenen, wat ook afleidend kan zijn van je onderwerp. Dit betekent, dat als je de klassieke portret look wil hebben, dat je ongeacht je crop factor, alsnog een brandpunt moet kiezen die optisch daarvoor geschikt is. Over hoe de rest van de objectieven zich gedragen kan je meer over lezen bij de artikel over brandpuntsafstanden, maar kort samengevat moet je het het gereedschap kiezen dat past bij het verwachtte resultaat. Portretten kan je ook prima met een fish-eye objectief nemen, maar verwacht dan geen natuurlijke proporties.
Het gebruik van wat langere objectieven betekent wel dat je wat meer afstand moet nemen tot je model, dat kan lastiger zijn als je in een kleine ruimte moet fotograferen – zeker bij woonkamer fotografen is dat een ding. Voor sommigen voelt die afstand ook bezwaarlijk omdat ze de idee hebben dat ze dan minder connectie hebben met het model, maar dat is slechts een ingebeelde idee. Die connectie is afhankelijk van je eigen uitstraling en de wijze waarop je communiceert en dat is leerbaar. Zo kan je prima nog met je model samenwerken op een afstand van meerdere, al dan niet tientallen, meters. En aan de beschikbare ruimte kan je in veel gevallen ook wel wat doen, het is vaak vooral welke moeite je wil nemen en hoe creatief je tegen de ruimtelijke indeling kijkt (schoenen uit voordat je op de bank klimt). Uiteraard is er gewoon soms ook geen ruimte, dan moet je het voor lief nemen. De beeldvorming van je objectief, dat is echter niet veranderbaar.
Dus iets met als de berg niet naar je toe komt…..