De lichtgevoeligheid van je sensor (of film!) wordt aangeduid met een ISO waarde. Hoe hoger die waarde, hoe gevoeliger je sensor (of film! Nee, ok bedenk het maar zelf erbij voor de rest…). Het is enerzijds je compensatie middel om ‘onmogelijke’ diafragma en sluitertijd combinaties te kunnen kiezen en anderzijds om alsnog voldoende licht te kunnen registreren in te donkere situaties.
Het nadeel van hoge ISO’s is dat je dan ruis in beeld krijgt. Ruis bestaat uit grove gekleurde spikkels in beeld. Die ruis is meestal erg storend, maar bij sommige gevallen kan een toevoeging zijn aan je foto.
ISO 100 ISO 800 ISO 1600 ISO 3200 ISO 8000 ISO 25600
ISO 100 ISO 800 ISO 1600 ISO 3200 ISO 8000 ISO 25600
Als regel kan je aanhouden dat je de ISO zo laag mogelijk houdt. Waar je ook op moet letten is dat sommige ISO waardes gesimuleerd worden. Zo kan het bij sommige camera’s gebeuren dat ze beter minder storende ruis tonen op ISO 3200 dan op 2000. Dit gebeurt omdat de instelling ISO op verschillende manieren wordt verwerkt. Als licht de sensor raakt, wordt dat omgezet naar een elektronische signaal. Deze signaal wordt door de processor omgezet naar een digitale bestand, wat de foto is. Bij het verhogen van de ISO wordt het signaal versterkt wat vanuit de sensor doorgegeven wordt aan de processor. Dit kan hardware matig in het sensor zelf voordat de foto bij de processor komt om opgeslagen te worden, wat een schonere ruis oplevert, of digitaal op het moment de foto wordt opgeslagen. Bij het digitaal versterken van die signaal zal de ruis veel ‘lelijker’ zijn.
Bij analoge fotografie is het wat simpeler. Zilverkristallen reageren op het licht, en na de chemische verwerking wordt dit gefixeerd op het film rolletje. Om hoge ISO film te krijgen worden er grotere zilverkristallen gebruikt die meer licht kunnen opvangen, maar een grover beeld opleveren.
Zoals gezegd kan die ruis soms een toevoeging zijn in de foto’s. Dit is vaak dan bij zwart-wit opnames, omdat de kleur van het ruis niet de kleuren van het onderwerp vertekent. De ruis kan een foto een rauwere sfeer geven. Het kan ook abstractie versterken of surreële beeld vormen bij kleuren foto’s doordat het echt knoeit met de kleurtinten.
